Παράκτιοι-Χερσαίοι Οικότοποι και Χλωρίδα
Ο φυτικός πλούτος της Ελλάδας είναι σημαντικός, καθώς έχουν καταγραφεί πάνω απο 6.500 φυτά με τα ενδημικά taxa (είδη και ποικιλίες) να αγγίζουν τα 1.500. Η μεγάλη αυτή βιοποικιλότητα, η μεγαλύτερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (λαμβάνοντας υπόψη τη μικρή έκταση της Ελλάδας), οφείλεται στην ποικιλία του βιοκλίματος και των γεωλογικών υποστρωμάτων, καθώς και στις μεγάλες μεταβολές στη διάρκεια των χρόνων όσο αφορά τη γεωμορφολογία. Η Προστατευόμενη Περιοχή του Ε.Θ.Π.Ζ., ως κομμάτι αυτού του πλούτου, σας προτείνει να περιηγηθείτε στο παράκτιο και χερσαίο τμήμα της, να ανακαλύψετε τις ιδιαιτερότητές του και να έχετε άμεση εμπειρία του φυσικού και ευάλωτου πλούτου του.
Οι φυτικοί οργανισμοί των Υγρότοπων ποικίλουν πάρα πολύ ως προς το μέγεθος, το βιολογικό κύκλο και τις προσαρμογές στο υγροτοπικό περιβάλλον. Στον ίδιο υγρότοπο συμβιώνουν πολλά διαφορετικά είδη φυτών π.χ. βρύα και φυλλοβόλα δέντρα. Στην Προστατευόμενη Περιοχή θα συναντήσετε οκτώ διαφορετικούς Υγροτόπους με τις αντίστοιχες φυτικές κοινότητες. Ο πιο εκτεταμένος Υγρότοπος είναι η Λίμνη Κεριού, όπου η φυσική εκκροή πετρελαίου από την αρχαιότητα την καθιστά μοναδική στην Ελλάδα. Στη λίμνη αναπτύσσεται ελοφυτική βλάστηση διάφορων τύπων, ανάλογα με την ποιότητα του νερού (γλυκό ή υφάλμυρο), τη διάρκεια κάλυψης από νερό και τις ανθρωπογενείς επιρροές (καύση, επιχωμάτωση, κ.λ.π.). Επικρατέστερο είδος είναι το Phragmites australis (καλάμι), ενώ σε ορισμένες θέσεις κυριαρχούν είδη Juncus ή κυπεροειδή όπως το είδος Bolboschoenus maritimus και το σπάνιο στην περιοχή Cladium mariscus.
Στις Βραχώδεις ακτές εξαπλώνονται τα χασμόφυτα εξειδικευμένα φυτά προσαρμοσμένα στο αφιλόξενο περιβάλλον. Στις θέσεις που επηρεάζονται σημαντικά από την θάλασσα αναπτύσσονται κυρίως αλοφυτικά είδη (π.χ. Crithmum maritimum, (Σεκάνια), Matthiola sinuata (Πελούζο, Άγιος Σώστης), Capparis spinosa (Γέρακας), καθώς και τα τοπικά ενδημικά είδη Limonium zacynthium και L. phitosianum. Στις ασβεστολιθικές απόκρημνες ακτές (Κερί, Μαραθωνήσι, Πελούζο), στις ζώνες που δεν επηρεάζονται σημαντικά από τον ψεκασμό της θάλασσας, αναπτύσσεται πλούσια χασμοφυτική βλάστηση με χαρακτηριστικό είδος το Ptilostemon chamaepeuce, καθώς και το ελληνικό ενδημικό Dianthus fruticosus subsp. occidentalis. Στην περιοχή του Κερίου συναντάμε τα σπάνια είδη Asperula naufraga (τοπικό ενδημικό), Stachys ionica (Ενδημικό Ιονίου), Teucrium halacsyanum (Ελληνικό Ενδημικό). Συχνά κατεβαίνουν στα απότομα βράχια πεύκα και αγριοκυπάρισσα και, ανάμεσα στους θάμνους, το σπάνιο είδος Hypericum aegypticum.
Φυτά Αμμωδών Ακτών
Στο ανώτερο τμήμα της ζώνης κυματισμού επιβιώνουν μόνο ετήσια αλονιτρόφιλα είδη, όπως τα Cakile maritima. Αμέσως μετά αρχίζει το αμμοθινικό οικοσύστημα, με την πρώτη γραμμή ‘κινούμενων θινών’. Εδώ, οι “σταθεροποιητές ιζήματος”, εξειδικευμένα φυτά που συγκρατούν την άμμο, σχηματίζουν ‘εμβρυακέςή πρωτογενείς θίνες’ (κυρίαρχο είδος το Elytrigia juncea), ή μεγαλύτερες ‘λευκές θίνες’ που εμφανίζονται μόνο στη μεγάλη παραλία του Λαγανά, (κυρίαρχο είδος το Ammophila arenaria). Άλλα αμμόφιλα φυτά που συναντώνται είναι ο κρίνος της θάλασσας (Pancratium maritimum) και το γαλανάγκαθο (Eryngium maritimum). Πίσω από τις κινούμενες θίνες σχηματίζονται οι ‘γκρίζεςσταθερές θίνες’ με μικρούς θάμνους όπως το θυμάρι (Coridothymus capitatus) στο Λαγανά ή με πολυετείς πόες όπως το Centaurea seridis subsp. sonchifolia στο Μαραθωνήσι. Στα ανώτερα, σχετικά σταθερά, τμήματα των θινών αναπτύσσονται μερικές φορές θάμνοι, όπως ο σχίνος, η μυρτιά και το θαλασσόκεδρο στο Λαγανά.
Θαμνώνες
Οι θαμνώνες της Προστατευόμενης Περιοχής εντάσσονται κυρίως στους αείφυλλους-σκληρόφυλλους θαμνώνες με κυρίαρχα είδη της κλάσης Quercetea ilicis και χαμηλούς θαμνώνες με κυρίαρχα είδη της κλάσης Cisto-Micromerietea. Στα φρύγανα (ύψος βλάστησης <0,6m), χαρακτηριστικά είναι τα είδη Cistus creticus, Erica manipuliflora καθώς και το σπάνιο για την Ελλάδα Hypericum aegypticum. Επίσης, σπάνιοι για το Ιόνιο είναι και οι θαμνώνες με Euphorbia dendroides (Λαγανάς, Μαραθία και Μαραθωνήσι). Δενδρώδεις θαμνώνες (ύψος >1,5 m) με Juniperus phoenicea αναπτύσσονται παράκτια δυτικά του Γέρακα έως τη Δάφνη και τα Σεκάνια, ενώ είναι μέτριου ύψους ή χαμηλοί και αραιοί στις απόκρημνες ακτές Μαραθία, Μαραθωνήσι & Πελούζο. Χαρακτηριστικοί είναι οι θάμνοι της κλάσης Ceratonio-Rhamnion (π.χ Pistacia lentiscus). Αείφυλλοι-σκληρόφυλλοι δασικοί σχηματισμοί (ύψος>3 m) παρατηρούνται στη περιοχή του Μαραθία (π.χ. Ceratonia siliqua).