English
Ελληνικά
Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου (Ε.Θ.Π.Ζ.) φιλοξενεί ένα σημαντικό αριθμό ειδών Θαλάσσιας Χλωρίδας (>170 είδη) και Πανίδας (>300 είδη). Ανάμεσα τους συμπεριλαμβάνονται αρκετά απειλούμενα ή προστατευόμενα είδη, όπως η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta, η Μεσογειακή Φώκια Monachus monachus αλλά και πολλά είδη Θαλάσσιων Ασπόνδυλων και Σπονδυλωτών με εμπορικό ενδιαφέρον. Η προστασία και η ορθολογική διαχείριση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας συνιστά μία σταθερή προτεραιότητα για το Φ.Δ. του Ε.Θ.Π.Ζ.
Η Θαλάσσια Χλωρίδα και Πανίδα που εξαπλώνεται από τα ρηχότερα μέχρι και τα βαθύτερα σημεία του βυθού στο Ε.Θ.Π.Ζ. χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλία μορφών ζωής, χρωμάτων και σχημάτων. Η ακτή και ο θαλάσσιος πυθμένας χωρίζονται σε ζώνες σύμφωνα με τις ιδιαίτερες οικολογικές συνθήκες που απαντώνται σε κάθε μια από αυτές.
Υπερπαραλιακή Ζώνη
Η Υπερπαραλιακή Ζώνη βρίσκεται μεταξύ του ανώτερου σημείου της παλίρροιας και του ανώτερου σημείου όπου φτάνει ο ψεκασμός των κυμάτων. Βρίσκεται διαρκώς πάνω από το επίπεδο της θάλασσας & οι οργανισμοί που ζουν εδώ υπόκεινται σε έντονες και συχνές μεταβολές της υγρασίας, θερμοκρασίας και αλατότητας.
Μεσοπαραλιακή Ζώνη
Η Μεσοπαραλιακή Ζώνη βρίσκεται μεταξύ του κατώτερου (άμπωτη) και του ανώτερου (πλημμυρίδα) σημείου της παλίρροιας. Οι οργανισμοί εδώ είναι προσαρμοσμένοι να ανέχονται μεγάλες διακυμάνσεις υγρασίας, θερμοκρασίας, αλατότητας καθώς και την επίδραση του κυματισμού.
Υποπαραλιακή Ζώνη
Η Υποπαραλιακή Ζώνη εξαπλώνεται από το κατώτερο σημείο της παλίρροιας μέχρι το βαθύτερο σημείο εξάπλωσης (40m) του θαλάσσιου φανερογάμου Posidonia oceanica (Λιβάδια Ποσειδωνίας ή φυκιάδες) στις αμμώδεις ακτές και των μαλακών Φωτόφιλων Μακροφυκών στις βραχώδεις ακτές.
|
Acetabularia acetabulum
 |
Ανήκει στην κατηγορία των Χλωροφυκών που αποτελούν μια από τις αρχαιότερες μορφές φυτικών οργανισμών στην Γη. Είναι φωτοσυνθετικός οργανισμός με ιδιαίτερα χαρακτηριστικό σχήμα που μοιάζει με ομπρέλα. Βρίσκεται προσκολλημένο σε βράχους ή άλλες επιφάνειες της υποπαραλιακής ζώνης όπου συχνά σχηματίζει εντυπωσιακούς πυκνούς τάπητες (φάση Acetabularia).
|
|
Cotylorhiza tuberculata
 |
Η Μεσογειακή μέδουσα ανήκει στην κλάση των Σκυφόζωων. Έχει ένα χαρακτηριστικό σχήμα που μοιάζει με ‘τηγανιτό αυγό’ και ζει περίπου για 6 μήνες. Μπορεί να φτάσει σε μέγεθος τα 50 εκατοστά και τρέφεται με ζωοπλαγκτόν. Αποτελεί τροφή για την θαλάσσια χελώνα Caretta caretta ενώ είναι γνωστή για τις πληθυσμιακές της εξάρσεις στις παράκτιες περιοχές προς το τέλος του καλοκαιριού.
|
|
Pinna nobilis
 |
Η Πίννα ένα μεγάλων διαστάσεων (μήκος ακόμη και >1m) Δίθυρο Μαλάκιο ενδημικό της Μεσογείου ζει περίπου 20 χρόνια και εξαπλώνεται σε αμμώδεις βυθούς & λιβάδια Ποσειδωνίας. Τα τελευταία χρόνια οι πληθυσμοί της έχουν μειωθεί δραματικά (υπεραλίευση, καταστροφή από τράτες βυθού, αγκυροβόλια σκαφών, ρύπανση) και σήμερα αποτελεί απειλούμενο είδος υπό καθεστώς αυστηρής προστασίας (Οδηγία 92/43/ΕΕ).
|
|
Cladocora caespitosa
 |
Ανήκει στην ομάδα των Ανθόζωων και είναι το μοναδικό αποικιακό κοράλλι της Μεσογείου που σχηματίζει μεγάλες σε έκταση δομές οι οποίες μοιάζουν με μικρούς ‘κοραλλιογενείς υφάλους’. Η πολύπλοκη δομή των αποικιών του προσφέρει καταφύγιο σε πολλά μικρά ασπόνδυλα και για το λόγο αυτό έχει χαρακτηριστεί και ως ‘Μηχανικός Οικoσυστήματος’. Προστατεύεται από την Εθνική Νομοθεσία και από Διεθνείς Συμβάσεις (π.χ CITES).
|
|
Posidonia oceanica
 |
Η Ποσειδωνία αναπτύσσεται σε βάθη από 5 μέχρι και 40-50 μέτρα, ανάλογα με την διαύγεια του νερού. Είναι ενδημικό είδος της Μεσογείου και σχηματίζει πυκνά υποθαλάσσιαλιβάδια (‘φυκιάδες’) που αποτελούν το θαλάσσιο αντίστοιχο των χερσαίων τροπικών δασών. Αποτελεί σημαντικό ενδιαίτημαγια ένα μεγάλο αριθμό ειδών ασπόνδυλων και ψαριών με εμπορικό ενδιαφέρον. Οι φυκιάδες αλλά και τα νεκρά φύλλα της που βρίσκονται στην ακτή μειώνουν τη διάβρωση των παραλιών. Είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στην οργανική ρύπανση και στη δράση των συρόμενων αλιευτικών εργαλείων. Αποτελεί οικότοπο Προτεραιότητας για την Ε.Ε. (Οδηγία 92/43 – NATURA) και η προστασία της είναι ευθύνη όλων μας.
|
|
Epinephelus marginatus
 |
O ροφός αποτελεί ένα από τους κορυφαίους θηρευτές της Μεσογείου που τρέφεται με καβούρια, χταπόδια και άλλα ψάρια. Το χρώμα του ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία και την εποχή. Τα νεαρά άτομα είναι συνήθως πράσινου χρώματος και ζουν σε ρηχότερα νερά, ενώ όσο μεγαλώνουν γίνονται καφέ με κίτρινες κηλίδες, κάποια μετατρέπονται από θηλυκά σε αρσενικά και ζουν σε βαθύτερα νερά. Μπορούν να φτάσουν σε βάρος τα 30 κιλά και να ξεπεράσουν το 1,5 μέτρο σε μήκος. Ο ροφός δέχεται ιδιαίτερα σημαντική αλιευτική πίεση, ενώ η ύπαρξη Θαλάσσιων Προστατευμένων Περιοχών φαίνεται ναεπιδρά ευεργετικά στην ανάκαμψη των πληθυσμών του.
|
|
Caretta caretta
 |
Οι Θαλάσσιες χελώνες Caretta caretta διασχίζουν μεγάλες αποστάσεις για να φτάσουν στις περιοχές αναπαραγωγής και να αποθέσουν τα αυγά τους σε απομονωμένες συνήθως αμμώδεις παραλίες. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται απρόσκοπτα εδώ και εκατομμύρια χρόνια πριν ακόμα την εμφάνιση του ανθρώπου στη γη. Η προστατευόμενη περιοχή του Ε.Θ.Π.Ζ. αποτελεί μια από τις σημαντικότερες περιοχές αναπαραγωγής και ωοτοκίας της Caretta caretta στην Μεσόγειο. Σήμερα, η Caretta caretta αποτελεί απειλούμενο είδος και προστατεύεται από την Εθνική και Διεθνή νομοθεσία.
|
|
Delphinus delphis
 |
Το κοινό δελφίνι (κητώδες) ζει στα εύκρατα και τροπικά νερά της Ηπειρωτικής Υφαλοκρηπίδας (0-250m), όπου κυνηγάει κυρίως επιπελαγικά και μεσοπελαγικά κοπάδια καλαμαριών και ψαριών. Στην Μεσόγειο, ο πληθυσμός του έχει μειωθεί δραστικά τα τελευταία 30-40 χρόνια και έτσι σήμερα προστατεύεται από την Συνθήκη Διατήρησης των Άγριων Μεταναστευτικών Ζώων. Στο Ε.Θ.Π.Ζ. έχουν καταγραφεί αρκετά άτομα του είδους αυτού.
|
|
Monachus monachus
 |
Η Μεσογειακή Φώκια (θηλαστικό) τρέφεται κυρίως με Μαλάκια, Δεκάποδα και Ψάρια. Μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 3m και βάρος τα 300kg. Χαρακτηρίζεται ως είδος άμεσα απειλούμενο με εξαφάνιση και προστατεύεται από την Εθνική και Διεθνή Νομοθεσία. Στην Ανατολική Μεσόγειο ο πληθυσμός της υπολογίζεται στα 300-350 άτομα (>60% του παγκόσμιου πληθυσμού), ενώ στην περιοχή του Ε.Θ.Π.Ζ. δεν ξεπερνά τα 15 άτομα. Δεν πρέπει να παρενοχληθεί σε καμία περίπτωση από τους επισκέπτες.
|
|
Echinaster sepositus
 |
Ο κόκκινος αστερίας ανήκει στην ομάδα των Εχινοδέρμων. Έχει ευρεία βαθυμετρική διανομή (1-250μ. βάθος) και είναι κοινός σε βραχώδεις ή αμμώ- δεις περιοχές, σε λιβάδια Ποσειδωνίας και Υφάλους. Το στόμα του βρίσκεται στο κάτω μέρος του σώματος και τρέφεται με άλλα ασπόνδυλα. Επίσης, το σώμα του έχει ένα πολύπλοκο σύστημα καναλιών (υδροφορικό σύστημα) που χρησιμεύει στην κίνηση και την αναπνοή του.
|
|
Sabella spallanzanii
 |
Ο σπειρογράφος ανήκει στην ομάδα των Δακτυλιοσκωλήκων Πολυχαίτων. Χαρακτηρίζεται από ένα επιμήκη σωλήνα στον οποίο εισέρχεται όταν νιώσει απειλή, καθώς επίσης και από τα εντυπωσιακά βράγχιά του που σχηματίζουν πολύχρωμους θυσάνους. Οι θύσανοι με την κίνηση τους παγιδεύουν πλαγκτονικούς οργανισμούς και οργανικά θρύμματα που αιωρούνται στο νερό και με τα οποία και τρέφεται ο πολύχαιτος.
|
Αλλόχθονα Είδη - Θαλάσσιοι Βιολογικοί Εισβολείς
Ως ‘Αλλόχθονα’, ‘Ξενικά’ ή ‘Εξωτικά’ είδη χαρακτηρίζονται τα είδη εκείνα που εμφανίζονται σε μία περιοχή εκτός των φυσικών ορίων της γεωγραφικής τους εξάπλωσης είτε με φυσικό τρόπο (θαλάσσια ρεύματα), είτε εκούσια ή ακούσια από τον άνθρωπο (π.χ. ναυσιπλοΐα, υδατοκαλλιέργειες). Η αύξηση της θερμοκρασίας των θαλάσσιων μαζών εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και η συνεχής υποβάθμιση των οικοσυστημάτων εξαιτίας της ρύπανσης φαίνεται να συνηγορούν στην επιτάχυνση της φυσικής εξάπλωσης νέων αλλόχθονων ειδών στην Μεσόγειο, κυρίως μέσω της Διώρυγας του Σουέζ (‘Λεσσεψιανοί Μετανάστες’).
Οι ‘Βιολογικοί Εισβολείς’ αποτελούν μια από τις σημαντικότερες απειλές για τη βιοποικιλότητα και την οικολογική ισορροπία των οικοσυστημάτων στη Μεσόγειο. Μέχρι σήμερα απαντώνται περισσότερα από 900 αλλόχθονα είδη στην Μεσόγειο, αριθμός που φαίνεται να αυξάνει εκθετικά. Στις Ελληνικές θάλασσες απαντούν περισσότερα από 250 εισβολικά είδη, ενώ στη θαλάσσια περιοχή του Ε.Θ.Π.Ζ έχουν εντοπισθεί 4 είδη φυτικών οργανισμών (Caulerpa racemosa, Ganonema farinosum, Lophocladia lallemandii και Halophila stipulacea), 3 είδη ασπονδύλων (Percnon gibbesi, Phallusia nigra, Pinctada radiata) και 6 είδη ψαριών (Siganus luridus, Enchelycore anatina, Sphoeroides pachygaster, Alepes djedaba, Lagocephalus sceleratus, Stephanolepis diaspros).
Εκτυπώσιμη μορφή
Send by email
PDF versionΟι φωτογραφίες του ΕΘΠΖ
